Ortaköy Büyük Mecidiye Camii Mimarı; Nigoğos Bey Balyan (1826 – 1858)
Nigogos BalyanNigoğos Bey, Agop, Sarkis ve Simon'ın erkek kardeşi olan Garabed Amira'nın oğluydu. Evde özel eğitmenler tarafından eğitim gördü. 1842'de annesinin ölümünden sonra Garabed Amira, saray petrol tedarikçisi Ohannes Ağa Dadian'ın şirketindeki Fransız gemisi Sesostris'de Paris'e gönderdi. Paris'te Nigogos, Saint Barbe Koleji'nde mimarlık eğitimi aldı ve 1845'te mezun oldu. Balyan ailesinin resmi bir akademik eğitim almak için ilk üyesi oldu. İstanbul'a döndükten sonra babasına asistan olarak çalıştı ve bir mimar olarak pratik deneyim kazandı. 22 yaşındaki Nigoğos, Sultan Abdülmecid tarafından eski Çırağan Sarayı'nda Avrupa tarzı bir kütüphane kurmaya atandı. Bundan sonra, Sultan onu bir imparatorluk mimarı olarak atadı.
Nigoğos Bey'in binaları Rönesans sanatını her detayda temsil etmekte ve Avrupa tarzını Osmanlı tadı ve havasıyla birleştirmektedir. Güzel sanatlar ve sosyal bilimlerin her dalında geniş bir bilgi birikimine sahipti. Başkalarının hakkı için güçlü bir saygıya sahip bir hayırseverdi. İnşaat işçilerinin bu alanlarda Avrupalı uzmanlar tarafından verilen inşaat teknikleri, duvar dekorasyonu, heykel ve taş kabartma oyma kurslarına katıldığı, kendi masraflarıyla bir teknik okul kurdu. Sultan Abdülmecid onu sanat danışmanı olarak atandı ve ona Madalya Madalyası ve Medici Madalyası ile takdim etti. Ayrıca Ermeni cemaatinin işlerine ve eğitimine de yakından bağlıydı. Nigoğos Bey ve eşi Nunya Minasian'ın Magar, Yeranuhi, Maryam, Diruhi, Levon, Bali ve Minas adlı yedi çocuğu vardı.
27 Şubat 1858'de öldü. Beşiktaş'taki Aziz Meryem Kilisesi'ndeki cenazesine binlerce yabancı katıldı. Sultan, Dolmabahçe Sarayı'nda üç gün yas bıraktı. Beşiktaş Ermeni Mezarlığı'ndaki mezarı yeni Yıldız yolu inşa edildiğinde yok edildi.
Önemli eserlerinin listesi:
Adile Sultan Kasrı (Validebağı)
Beykoz Kasrı
Çırağan Sarayı (yeni) (Nigoğos Bey tarafından çizilen planlar, Agop Bey'in inşaatı ve Sarkis Bey tarafından yapılan sözleşmeler)
Çırağan Mevlevi Dervish Lodge
Ortaköy Konağı
Dolmabahçe Sarayı Tiyatrosu
Küçüksu Köşkü (Göksu Köşkü)
Ihlamur Pavyonu
Küçük Mecidiye Camii (Çırağan Camii)
Ortaköy Cami (Büyük Mecidiye Cami)
Tophane Saat Kulesi
