MENEMEN TARİHİ… (MENEMEN'DE BUZCULUK)
BUZCULUK, bir zamanlar büyük bir sektör idi ve
Menemen'de Buz'un kralı GİRİTLİ HÜSEN (Hüseyin) AĞA idi…
“Hayde more. Al sana bir tane. Al sana da bir tane. Dur! Sana fazla kaçtı, ama olsun bre”
1 Ekim 2008 yılında Menemen'in tanınmış esnaflarından MUSTAFA SAYGILI ağabeyim ile yaptığım bir röportajda buz ticareti lie ilgili olarak bilgiler kaydetmiş, daha sonra da MENEMEN TARİHİ kitabımda bunları yayınlamıştım.
O röportajın kısa bir özeti :
Mustafa Saygılı anlatıyor :
“Menemen, düşman işgalinden kurtuluşunun ardından büyük bir değişime uğradı. Bunları dedemden dinledim. O devirde en büyük sıkıntılardan biri de “Buz” idi. Gerek işletmeler açısından, gerekse vatandaş açısından buz çok gerekli bir maddeydi ve buzdolabının olmadığı o zamanlarda tek tercih sebebiydi.
Buz’u bazı tüccarlar, deve kervanlarıyla veya at arabaları ile, bazen de trenlerle İzmir’den getirtir, Menemen’de birkaç yere satarlardı. Biz genellikle bu Mahkeme Camii’nin yanındaki Giritli Hüsen Ağa’nın deposu’dan alırdık.
Buz, İzmir’de imal edildikten sonra metal kaplar içinde, üstleri keçelerle sarılarak gelirdi. Yolculuk esnasında erimesi, akması mümkün değildi. İşyeri sahipleri alacaklarını aldıktan sonra geriye artan kısmı kaldı ise vatandaşa 5 kuruş’a, 10 kuruş’a parça parça satılırdı. Giritli Hüsen Ağa’nın kalan buzu parçalara ayırırken, “Hayde more. Al sana bir tane. Al sana da bir tane. Dur! Sana fazla kaçtı, ama olsun bre” sözlerini hep küçüklüğümden hatırlarım.
Menemen’de buzdolabını elektrik bağlandıktan sonra ilk belediye gazinosunu işleten Hilmi Amca (İyiuyarlar) aldı. Sonra biz, bizden sonra da tatlıcı-dondurmacı Mehmet Ali Amca aldı. Bizim dolap İzmir’den geldiğinde herkes dükkan önüne toplandı, nasıl bir şeymiş bu diye.”
